معماری و کیفیت زندگی انسان: تبیین مفهوم «کیفیت در معماری» مبتنی بر نظام معرفتی اسلام

thesis
abstract

پژوهش حاضر با این باور که "معماری از حقیقت زندگی جدا نیست"، در جستجوی فهم "کیفیت معماری" از نقطه نظر ضرورت ایجاد رابطه ای همه جانبه با وجود آدمی و مراتب حیات او است. از این رو بر آن است تا مفهوم "کیفیت در معماری" را مبتنی بر "کیفیت زندگی انسان" تبیین نماید. مرور ادبیات تحقیق نشان می دهد که در ارتباط معماری با موضوع کیفیت زندگی، همواره اصل "تعامل انسان و محیط" مورد توجه بوده است. با به رسمیت شناختن این اصل، پژوهش چنین اذعان می دارد که در خود اصل جای هیچ گونه مناقشه ای نیست و تنها دریافت افراد از ماهیت انسان و محیط و رابطه میان آن دو، به رویکردهای متفاوتی منجر خواهد شد. از این رو اهمیت پرداختن به نظام معرفتی طراحان از نقطه نظر مدل هایی که در این خصوص تدوین نموده اند، پژوهش را به سوی ارزیابی مواضع مختلف و در نهایت اتّخاذ "نظام معرفتی اسلام" در چنین تبیین خطیری سوق داده است. در این راستا مفهوم کلّیت "هستی" جایگزین مفهوم "محیط" می شود و "انسان" در انبساط وجودی و نه محدود به مرتبه ای مادی مطمح نظر است. لذا پژوهش به تصویری از زندگی که حاصل "تعامل انسان با کلّ هستی" است، دست یافته که بازتاب تمامی ساحات و مراتب حیات آدمی است. به عبارت دیگر رساله در پی آن بوده است که برپایه آموزه های قرآن مجید، به مدلی از مراتب هستی، ساختار وجودی انسان و نیز رابطه انسان با هستی دست یابد تا از این راه کیفیت حضور انسان در هستی و زندگی در آن را توصیف نماید. به پشتوانه این مدل، معماری با چنین تصویری از زندگی انسان تناظر می یابد تا به سنجش قابلیت های معماری در تحقّق و ارتقای کیفیت آن بپردازد. از این رو پژوهش در پی آن است که دریافتی مناسب از معماری در این نسبت ارائه دهد تا زمینه ساز تعریفی شایسته از کیفیت معماری و مراتب آن در ارتباط با کیفیت زندگی انسان باشد. در پایان پژوهش الگوی نهایی بازتعریف و پیگیری کیفیت در معماری را ارائه و دستاوردهای تحقیق را در دو سطح بینش نظری و حوزه کاربردی معرفی می نماید. همچنین تأثیر دستاوردها بر سه حوزه جامعه، حرفه و آموزش معماری بیان شده و مسیری نیز جهت تداوم امر در قالب توصیه هایی برای پژوهش های آتی، پیشنهاد گردیده است.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

تأملی بر مفهوم «کیفیت» در معماری

امروزه بسیار دربارة کیفیت محیط و فضا و نظایر آن سخن به میان می‌آید؛ تا جایی که به عنوان یک مطالبة جدّی، از مهم‌ترین دغدغه‌های کنونی رشتة معماری به شمار می‌رود. در این میان می‌بایست به دنبال سازوکاری بود که ما را به مفهومی جامع از مفهوم کیفیت در معماری در ابعاد مختلف برساند.لذا مقالة حاضر در صدد آن است که با هدف رسیدن به فهم مشترک و جامع از این مفهوم، تأمل بر این امر خطیر را در دستور کار خویش قرا...

full text

ارزیابی مؤلفه‌های ارزشی معماری مسکن مطلوب بر اساس نظام معرفتی اسلام (نمونه موردی: خانه‌های معاصر ارومیه)

با توجه به نیازِ به مسکن در دهه­های اخیر به عنوان یکی از ابتدایی­ترین و اساسی­ترین نیازهای انسان و از طرفی در راستای سیاست­های کلان کشور و با توجه به اهمیت خانه در دین مبین اسلام؛ بدین روی، تأکید بر اصول طراحی معماری مسکن طبق نظام معرفتی اسلام یک امر مهم و ضروری برای دست‌یابی به کیفیت مطلوب سکونت به­نظر می­رسد. از این‌رو، هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به اصول طراحی معماری مسکن مطلوب در راستای مؤلفه...

full text

تحلیل تحوّلات اندیشة «کیفیت زندگی» در معماری و شهرسازی

«کیفیت زندگی» مفهوم مهمی است که میتوان آن را در قالب یک اندیشه به عنوان یکی از موضوعات علمی نزد پژوهشگران حوز معماری و شهرسازی از ده 1960 مشاهده کرد. این اندیشه در پی انتقادات به جریانات قرن بیستم مطرح و تا قرن اخیر ةة ادامه داشته که در هر دوره ماهیتی خاص پیدا کرده است. هدف مقاله شناخت رویکردهای مختلف به این اندیشه در هر دور ة زمانی، بررسی تکوین و درک جایگاه آن در دور معاصر است. بدینمنظور مقاله...

full text

نقش مفهوم حس مکان در ارتقای کیفیت حفاظت معماری

علیرغم آنکه از چند دهه پیش با توسعه علوم محیطی، جنبه‌های ذهنی فضاهای معماری در محافل علمی مورد توجه قرار گرفت، بیشتر تجارب کنونی در زمینه حفاظت میراث معماری ایران گویای کم‌توجهی به این مقوله و توجه زیاد به کالبد و عملکرد در برنامه‌‌ریزی‌های مربوطه است. مفهوم حس مکان به عنوان یکی از مفاهیم علوم محیطی، متخصصان و طراحان را در شناخت ویژگی‌های ذهنی فضاهای طبیعی و مصنوع یاری کرده است. مقاله حاضر معتق...

full text

تبیین روشهای طراحی معماری و مکانیکی برای خلق شرایط آسایش انسان در فضای معماری

از عوامل اساسی که بر ذهن و سیستم دستگاه حسی انسان در خلق فضای پیرامون آن موثر واقع می­شود، تـامین آسایش حرارتی در فضاهای انسان ساخت است. این مهم، یکی از عمده ترین اهـداف در طراحی معماری بـه‌شمار می‌رود زیرا در چنین شرایطی است که افراد ساکن در محیط مصنوع می‌توانند با حداکثر کارایی و توان فکری و جسمی، فعالیت یا استراحت نمایند. در شرایطی انرژی مصرفی برای شیوه کارکرد و نوع  تهویه مطبوع به کارگرفته ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه تهران - دانشکده معماری

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023